Stomia jest otworem umożliwiającym odprowadzenie na zewnątrz treści znajdującej się w układzie pokarmowym. Jej wykonanie jest konieczne w przebiegu niektórych schorzeń układu pokarmowego oraz nowotworów, np. jelita grubego. Ważne jest, by pacjent posiadający stomię miał właściwie dopasowany sprzęt i potrafił go obsługiwać. Czym zatem jest stomia, jak jest zbudowana i jak nauczyć się z nią żyć? Odpowiedzi poniżej.
Stomia - czym jest i jak się ją tworzy?
Stomia jest przetoką, czyli otwór, za pomocą którego kał i mocz wydostają się z organizmu. Stomia jest tworzona podczas operacji zwanej wyłonieniem stomii. Jej lokalizacja uzależniona jest od wielu czynników, a wśród nich można wyróżnić schorzenie, jakie występuje u danego pacjenta, a także decyzję podjętą przez lekarza prowadzącego. Stomia nie jest zatem wykonywana zawsze w tym samym miejscu — u różnych osób można znajdować się w różnych miejscach w obrębie brzucha. Choroby i schorzenia, które są wskazaniem do wyłonienia stomii to:
- nowotwory, w tym nowotwory okrężnicy, jelita grubego oraz pęcherza moczowego,
- choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, czyli zapalne choroby jelit,
- niedrożność moczowodu,
- głębokie, penetrujące rany i urazy brzucha,
- wady wrodzone,
- choroby dziedziczne, jak rodzinna polipowatość gruczolakowata — to także choroba o charakterze nowotworowym,
- rozszczep kręgosłupa lub inne wady anatomiczne.
Stomia - rodzaje
W zależności od tego, gdzie jest zlokalizowana stomia, wyróżnia się jej trzy podstawowe rodzaje. Pierwszy z nich to kolostomia, czyli stomia wykonana w obrębie jelita grubego. Pacjent posiadający taką stomię traci świadomą kontrolę nad wydalaniem resztek pokarmowych. Ileostomia to przetoka wykonana w obrębie jelita cienkiego. Podobnie jak w przypadku koleostomii, w jej przypadku pacjent nie posiada świadomej kontroli nad wydalaniem. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku urostomii, czyli stomii wykonywanej w obrębie dróg moczowych. Wówczas pacjent ma świadomość, że wydala mocz, ale nie ma nad tym kontroli. Oczywiście resztki wydalane są do systemu worków przymocowanych do ciała pacjenta. Mogą być one rurkami połączone ze stomią. Warto pamiętać, że cały obszar wokół stomii wymaga właściwej pielęgnacji.
Jak zbudowana jest stomia?
Stomia jest otworem w ciele, który chroni płytka stomijna. Jest to specjalnie przystosowany przyrząd, który pozwala na odprowadzanie moczu lub resztek pokarmowych bez kontaktu ze skórą. Na rynku dostępne są płytki stomijne do docięcia, o określonych rozmiarach oraz plastyczne, które można dostosować do wielkości stomii. Worek, w którym gromadzi się treść z układu pokarmowego, może być jednoczęściowy lub dwuczęściowy. Worek składający się z jednej części nakleja się bezpośrednio na brzuch, natomiast stomia dwuczęściowa umożliwia wymianę worka bez odklejania płytki stomijnej. Worki są wodoodporne — można ich używać podczas kąpieli, a także pozwalają na odprowadzanie gazów, dzięki czemu worek nie zostaje napompowany i nie zwiększa swojej objętości tylko przez gazy. Worki urostomijne posiadają kranik pozwalający na spuszczanie moczu oraz zapobiegający cofaniu cieczy znajdującej się wewnątrz.
Stomia - jak dbać?
Dbanie o stomię jest możliwe dzięki odpowiedniemu sprzętowi. Musi być on indywidualnie dostosowany do potrzeb pacjenta i stanu jego zdrowia. Kolejnym ważnym punktem jest dbanie o higienę stomii i skóry wokół niej. Dzięki innowacyjnym materiałom worki są wodoodporne, dlatego pacjent ze stomią nie powinien się obawiać kąpieli. Warto jednak pamiętać, że środki myjące trzeba dobierać odpowiednie — najlepiej o właściwościach nawilżających, na bazie olejów. Kluczem to utrzymania stomii jest odpowiednio dopasowany sprzęt, ale także umiejętność jego obsługi. Warto o wskazówki poprosić lekarza lub pielęgniarkę stomijną. Choć stomia może wydawać się kłopotliwym rozwiązaniem, to tak naprawdę jest szansą na normalne życie. Wystarczy odpowiednio o nią dbać i dać sobie czas na przywyknięcie do niej.
Udogodnienia dla pacjentów ze stomią
Jednym z udogodnień, na jakie mogą liczyć pacjenci ze stomią, jest elastyczny pas zabezpieczający stomię i sprzęt stomijny. W ofercie ma go niejedna wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjnego i sklep. Taki pas może się przydać zwłaszcza na początku życia ze stomią. Pozwala ukryć urządzenie, a także daje poczucie stabilności całego systemu. Pas, podobnie jak inne urządzenia, powinien być dostosowany do pacjenta, jego schorzenia, stylu życia i indywidualnych potrzeb. Wtedy sprawi, że życie ze stomią stanie się jeszcze łatwiejsze.
